Re: [Nettime-nl] Turtle 1: anatomie van een mislukt project

[Florian Cramer <flrncrmr@gmail.com>]

We gaan dit als "case" in het kunst- en designonderwijs van de Willem de
Kooning Academie, Rotterdam oppakken. Ook ons lectoraat Culturele
Diversiteit is hierbij inmiddels betrokken. De boven beschreven
problematiek begint al bij de beeldtaal van dit:
http://www.paradiso.nl/upload/608bfe32-339a-469b-b4b8-12eb0068e4ea_Turtle%201%20De%20auto%20uit%20Afrika_web.png

Florian


2013/10/8 sam nemeth <sam.nemeth@gmail.com>

> Het kunstproject Turtle 1 -- De auto uit Afrika zette mij, en een aantal
> mensen met mij, aan het denken. Melle Smets maakte een auto, samen met
> Ghanezen, om de economie van het land aan te zwengelen, door aan de hand
> van dit prototype een autoindustrie te starten. Althans, dat was het
> verhaal daar, in Afrika, hier bracht Smets het toch vooral als een
> kunstproject.
>
> Op het eerste gezicht een aardig idee: een Nederlandse kunstenaar, Melle
> Smets, geholpen door onderzoeker Joost van Onna, hebben een auto laten
> maken in een wijk in Ghana waar veel garages zitten. De opgegeven redenen:
> 'ik wilde weten hoe een auto werkt, in Europa kun je auto's alleen mbv
> computerprogrammeur repareren', waren niet opzienbarend, maar alla. Joost
> Conijn maakt ook zelf een vliegtuig en vliegt daarmee naar Afrika, heel
> legitiem.
>
> Alleen was dit niet het verhaal waar ze de Afrikanen mee paaiden. Die
> dachten dat ze aan een echt model voor een Afrikaanse auto bouwden.
>
> Het duo presenteerde de auto in Paradiso. Daar deden ze, overigens voor
> een overwegend blank publiek, er was niet één betrokken Afrikaan
> uitgenodigd, geholpen door bevriende filosoof Bram Esser en free lance
> journalist Tijs van den Boomen, het verhaal uit de doeken. In de vorm van
> een talkshow. Met amusementswaarde. Er werd met dédain over Ghanezen
> gesproken: die maakten er maar een bende van, en daar moesten zij dan een
> project mee zien te draaien. Dat al deze mensen voor niks meewerkten aan
> een prototype waarvan ze dachten dat het ze verder zou helpen maar
> uiteindelijk een kunstproject bleek, werd een voetnoot.
>
> Wie de 'longread' -een uitgave van Fosfor- van Tijs van den Boomen erop
> naleest, komt tot de conclusie dat Smets met een web van lokale bazen heeft
> samengewerkt en daarbij voor de konsi koos die mot had met de lokale
> universiteit. Hierdoor konden ze vreemd genoeg wel van hun werkplaats
> gebruik maken, maar niet met studenten/docenten samenwerken. Het resultaat
> kan kort samengevat kan worden met:  Afrikanen zijn onbetrouwbaar, we
> hebben gedaan wat we konden maar uiteindelijk is er een auto gemaakt die
> nauwelijks rijdt en de 'kennis' die met dit project is vergaard kon niet
> worden achtergelaten want Afrikanen schrijven nou eenmaal niks op. Dat er
> eventueel sprake kan zijn van een mislukt project, komt bij de makers niet
> op. Kunst kan niet mislukken.
>
> De heren lieten trots zien hoe ze op de Ghanese nationale tv aankondigden
> dat deze auto zeker kans maakte om geëxporteerd te worden en de industrie
> in Ghana een boost kon geven. Ook in andere media -en de kunstenaar en
> onderzoeker gaven grif toe dat ze die gekocht hadden 'want zo gaat dat in
> Afrika'- deden ze uitspraken waarvan het waarheidsgehalte op zijn minst
> dubieus is. Zo beweerden ze op een nieuwssite dat de auto door de
> Nederlandse regering juichend was binnengehaald om de vernieuwende aspecten
> in het ontwerp.
>
> Ook beweerden ze, zittend voor de auto -niet achtergelaten maar
> meegenomen, de Ghanezen met letterlijk lege handen achterlatend- dat ze
> geen technische tekeningen wilden maken. Zouden die Afrikanen toch niet
> snappen. En ze bleven er ook maar om zeuren. Begrepen onze manier van
> werken niet. Zij hadden moeten opschrijven wat ze zelf deden, wij niet.
> Informele economie hë .
>
> Er was in Paradiso een meneer van de Rijksdienst voor het Wegverkeer die
> de auto niet eens op hun testcircuit wilde laten rijden, na tijdens een
> 'statische test' gecontateerd te hebben dat de remmen en stuurinrichting te
> onveilig waren.
>
> Maar dus wel goed genoeg voor de Afrikanen, zeiden de heren, want dat gaat
> daar nou eenmaal zo. Die nemen het niet zo nauw.
>
> Hoe het verder gaat, vroeg VPRO-interviewster Marcia Luyten, en de heren
> antwoordden dat ze op autobeurzen wilden gaan staan omdat er zo veel
> vernieuwende ideeën in het project zaten. Wel heel veel naïviteit om op een
> donderdagavond te verstouwen. Alsof er geen serieuze autoprojecten in
> Afrika ondernomen worden, er geen autoindustrie is in Afrika en er geen
> Afrikaanse auto-ontwerpers zijn en een kunstenaar uit Nederland, naar eigen
> zeggen gespeend van enige kennis van zaken, dit oplost. Het geheel ademde
> zo veel misplaatste bravoure en (ook mannelijk) chauvinisme dat ik erover
> op mijn website en Facebook postte. Dit leidde tot een uitgebreide
> discussie waarin ook door veel deelnemers geconcludeerd moest worden dat de
> heren de kluit belazerd hebben.
>
> Nou wil ik ook nog wel aannemen dat dit met de beste bedoelingen gebeurd
> is, maar dat maakt het eigenlijk nog erger. Want dat zou betekenen dat er
> inmiddels een klimaat heerst waarin het normaal is om neerbuigend over
> buitenlanders te spreken en het ook heel vanzelfsprekend wordt gevonden om
> arme Afrikanen voor de gek te houden, met subtekst 'want zo zijn ze zelf
> ook'.
>
> En het werd almaar erger. Op mijn Facebook pagina reageert initiatiefnemer
> van de Fosfor Longreads, Jeroen van Bergeijk, als volgt:
>
> 'Smets heeft drie maanden mijn zijn poten in de modder gestaan. Dan heeft
> iemand wel recht van spreken over hoe het er toe gaat in deze specifiek
> wijk. Meer heeft hij niet verteld. Zeker je kunt hem gebrek aan groter
> perspectief verwijten. Dat de Ghanezen het project alsmaar opblazen en
> groter maken (en keihard staan te liegen) dan kun je hem niet kwalijk
> nemen. Dit was een project waarin iedereen gelijkwaardig is ingestapt met
> hun eigen verwachtingen. De publicitaire waarde voor de wijk (Suame
> Magazine) is enorm geweest. Dus dat is er in ieder geval gewonnen. En ja
> het project is mislukt, als je kijkt naar de auto an sich. Daarom was die
> RDW meneer ook uitgenodigd. En we hadden graag een paar Ghanezen laten
> overkomen, maar dat konden wij, Smets en Paradiso niet bekostigen (los van
> alle praktische problemen)
>
>
> Resumerend: hij noemt het project zelf dus wel mislukt en geeft daar de
> Ghanezen de schuld van. Ik heb Ghanezen niet zien liegen, Melle Smets wel,
> controleerbaar, keihard. Dat de Ghanezen dan denken dat er echt iets gaat
> gebeuren lijkt me niet zo raar. Jeroen zegt dat er 'gelijkwaardig' is
> ingestapt. Duh? De situatie van Smets en de Ghanezen is toch in niets
> gelijkwaardig? Typisch is dat, ook in de Longread, de bal maar steeds bij
> de Ghanezen wordt gelegd. Smets weigert een tekening te maken tot ver in
> het project en de Ghanezen wordt kwalijk genomen dat ze geen documentatie
> van het project hebben gemaakt. Ja, en dan staan ze met legen handen.
>
> Interessant is ook dat hij het project mislukt noemt maar de auto, die dus
> door de RDW naar de schroothoop is verwezen niet. Waarom in Gods' naam? Ik
> vraag me af hoe de heren dat voor zichzelf verkopen: Paradiso vol met
> mensen halen om Halleluja te roepen terwijl je zelf denkt dat het project
> mislukt is. Affijn, de promo via de landelijke pers en tv is binnen, die
> hebben dit allemaal voor zoete koek geslikt en nu accepteren ze de sisser
> waarmee het afloopt. Subsidies binnen (oa Fonds Bijzondere Journalistieke
> Projecten) en we gaan in ons dorp weer over tot de orde van de dag. Op naar
> het volgende exotistische project met een artistiek randje ten koste van
> een luie, domme bevolking.
>
>
>
>
>
>
> ______________________________**________________________
> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
> * Meer info, archief & anderstalige edities:
> * http://www.nettime.org/.
> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).
>
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).