nettime-nl: Anne van Schaik: Wereldhandelsorganisatie verklaart markt te heilig

[Geert Lovink <geert@xs4all.nl>]

From: Konfrontatie <konfront@xs4all.nl>

Auteur: Anne van Schaik, Milieudefensie
Uit: 	Trouw
Thema: 	economie

Wereldhandelsorganisatie verklaart markt te heilig

Door de liberalisering van de handel weren landen moeilijke producten van
hun markt die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. De
Wereldhandelsorganisatie WTO dreigt haar invloed verkeerd aan te wenden,
vinden meer dan 1000 organiosaties uit 77 landen.

Vandaag vergadert de Tweede Kamer met staatssecretaris voor internationale
handel Ybema over de Wereld Handels Organisatie (WTO). De WTO komt eind
november in Seattle bijeen om te praten over de toekomst van deze
organisatie. Een aantal landen, waaronder die van de Europese Unie, wil
een uitbreiding van bevoegdheden van de WTO. Hoewel dit allemaal erg
abstract lijkt kan dit vergaande gevolgen hebben voor onze gezondheid en
milieu. Diverse organisaties en zelfs enkele landen, hebben zich al
uitgesproken tegen het plaatsen van nieuwe onderwerpen op de WTO-agenda.  
Een petitie van meer dan 1000 organisaties uit 77 landen wordt vandaag in
meer dan 15 landen over de hele wereld aangeboden aan bewindslieden. De
organisaties, waaronder Milieudefensie die de petitie aanbiedt aan de heer
Ybema, roepen de WTO op om inplaats van een uitbreiding van de
bevoegdheden een diepgaande evaluatie uit te voeren naar haar functioneren
in de afgelopen vijf jaar en de gevolgen die het heeft gehad op
ontwikkeling, democratie, gezondheid, milieu, mensenrechten,
arbeidsrechten en de situatie van vrouwen en kinderen.

Door verdergaande liberalisering kunnen landen moeilijker producten van
hun markt weren waarvan niet zeker is of zij schadelijk zijn voor de
volksgezondheid. Het conflict tussen de Verenigde Staten en de Europese
Unie over de kwestie van vlees dat met hormonen behandeld is, is hiervan
een goed voorbeeld. De VS wil dit vlees verkopen op de Europese markt, en
om dit te voorkomen moet de Europese Unie kunnen aantonen dat het slecht
is voor de volksgezondheid. Het is echter niet bekend welke effecten het
eten van dit vlees zal hebben op de lange termijn. De WTO heeft de
Verenigde Staten toegestaan een strafheffing te heffen op Europese
producten van soms wel 100%. Hierdoor zijn Franse boeren onlangs in
opstand gekomen tegen de Verenigde Staten omdat hun fruit en kaas
(Roquefort) zo duur is geworden op de Amerikaanse markt dat zij veel
minder kunnen afzetten.

Niet alleen wat betreft voedselveiligheid, ook ten aanzien van de landbouw
en ontwikkelingslanden heeft de WTO haar invloed doen gelden:
Zuid-Koreaanse boeren bijvoorbeeld bedrijven landbouw vooral in
berggebieden en zij produceren voor de lokale markt.  Zij kunnen niet op
de wereldmarkt concurreren tegen grootschalige landbouwbedrijven die hun
produkten veel goedkoper aanbieden. Dit geldt ook voor het merendeel van
de boeren in India, die veelal produceren voor eigen gebruik en slechts
een deel van hun productie verkopen. Als deze boeren failliet gaan, moeten
ontwikkelingslanden voedsel in gaan voeren met dure dollars. Landbouw is
echter meer dan het verbouwen van gewassen, het is multifunctioneel. De
Zuid-Koreaanse bergboeren zorgen via de manier waarop zij landbouw
bedrijven ook voor het watermanagement. De regering heeft al uitgerekend
dat als zij dit op een andere manier zou moeten doen, haar dit f20 miljard
gulden per jaar zou kosten omdat ze dan een ingewikkeld systeem van dammen
en drainage zou moeten aanleggen.

De Wereldhandelsorganisatie (WTO) bestaat bijna vijf jaar en is
voortgekomen uit het GATT-akkoord in 1994. De WTO gelooft dat
handelsliberalisering de beste weg is naar een verhoging van welvaart voor
iedereen. Dit effect is echter nog steeds niet opgetreden, integendeel. De
concentratie van welvaart in het Westen is eerder groter geworden. De
grootste profiteurs van de WTO zijn grote multinationale bedrijven. Het
United Nations Development Report (UNDP) uit 1999 stelt al dat een aantal
multinationale corporaties economisch meer macht heeft dan veel
ontwikkelingslanden. Er is meer vooruitgang geboekt op het terrein van
beleid voor open markten dan voor mensen en hun rechten. Volgens het UNDP
zijn veel arme landen de laatste jaren verder gemarginaliseerd.  Meer dan
80 landen hebben minder inkomen dan tien jaar geleden. De ongelijkheid
zowel tussen als binnen landen is toegenomen, waarbij het meest absurde
gegeven is dat de drie rijkste mensen ter wereld meer bezitten dan het
gecombineerde inkomen van de minst ontwikkelde landen en hun 600 miljoen
inwoners bij elkaar.  De WTO meent dat met nog meer liberalisering deze
problemen vanzelf oplossen. In Seattle zal daarom geprobeerd worden om de
bevoegdheden van de WTO uit te breiden tot onder andere investeringen (een
verkapte voorzetting van het omstreden Multilaterale Akkoord voor
Investeringen MAI, dat vorig jaar na een brede campagne van
maatschappelijke organisaties werd stopgezet), overheidsbestedingen en
handel en mededinging.  Hoewel het allemaal erg abstract lijkt gaat het om
vergaande consequenties. Hebben we straks nog mogelijkheden om onszelf te
beschermen tegen onbeperkte invoer van hormoonvlees of genetisch
gemanipuleerd voedsel, terwijl de gevolgen van dat voedsel voor onze
gezondheid onzeker zijn? Mogen ontwikkelingslanden hun boeren beschermen
om hun voedselvoorziening veilig te stellen? Kunnen wij nog hout labellen
om aan te geven dat dit duurzaam is geproduceerd ? Deze en veel andere
vragen staan ter discussie. Staatssecretaris Ybema stelt in zijn notitie
:'WTO in de winkel' die vandaag wordt bediscussieerd in de Tweede Kamer
dat er internationale richtlijnen met betrekking tot productie en
productiemethoden zouden moeten komen om consumentenbelangen te
beschermen. Nederland kan het zich volgens Ybema echter niet permitteren
om hogere eisen te stellen dan andere landen, want dat zou kunnen leiden
tot een concurrentienadeel van Nederlandse bedrijven.

Milieudefensie vindt dat er een herbezinning moet komen op het takenpakket
van de WTO met behulp van een evaluatie op verschillende terreinen. De WTO
moet verder transparanter en democratischer worden. Burgers, consumenten,
niet-gouvernementele organisaties en parlementsleden moeten betere toegang
tot informatie en besluitvorming krijgen. De Tweede Kamer zou het
WTO-beleid stringenter kunnen volgen en het vaker onderwerp van debat
moeten laten zijn. Ook moet voorkomen worden dat bestaande en toekomstige
milieu- verdragen worden ondermijnd door WTO-regels.

Anne van Schaik

	********************************************************
		zie ook http://www.stelling.nl/trouble
        ********************************************************


--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.