nettime-nl: DNW - rooksignalen uit de nieuwe wereld, Nieuwsbrief No. 15

[Frithjof Kalf <frikal@vpro.nl>]

Dit is de vijftiende aflevering van de elektronische nieuwsbrief van de
redactie van het televisieprogramma "DNW - rooksignalen uit de nieuwe
wereld" van de VPRO.

Meer informatie over DNW en haar programma's is te vinden op:
http://www.vpro.nl/dnw

****************************
a.s. zondag in DNW:

HET RECHT OP KREDIET

Geheel tegen de gebruiken van de bankwereld in verstrekt de Bengaalse
bankier Muhammad Yunus leningen op basis van een filosofie: "Krediet is
een grondrecht". Voor hem is armoede geen onvermijdelijk gevolg van het
kapitalisme en hóeft Bangladesh, een van de armste landen ter wereld,
niet het slachtoffer te worden van de mondialisering van de financiële
markten. Met kapitalistische kwaliteiten als inventiviteit en
ondernemingszin kan een kapitalistisch probleem als armoede worden
opgelost, is zijn overtuiging: "Armoede zal binnenkort worden bijgezet
in het museum, want wij hebben de methode gevonden om haar effectief te
bestrijden."

Yunus is oprichter en president-directeur van de Grameen Bank die zich
heeft gespecialiseerd in de zogenaamde 'microkrediet verlening': kleine
leningen aan arme mensen die zo aan de spiraal van de armoede kunnen
ontsnappen. Aanvankelijk leende hij bedragen tot 27 dollar uit eigen zak
maar inmiddels verstrekt zijn 'dorpsbank' kredieten van gemiddeld 180
dollar aan 2,33 miljoen mensen in 39.000 dorpen in Bangladesh.

Yunus' filosofie, waarbinnen voor liefdadigheid en ontwikkelingshulp
geen plaats is, ziet in iedere kleine Bengaal een potentieel ondernemer.
Dat geeft spanningen in een Islamitisch land waarin de Koran
voorschrijft dat de rijken aan de armen moeten geven omdat de ze "nu
eenmaal arm zijn". En het feit dat de praktijk van Grameen uitwees dat
vrouwen veel betrouwbaarder bleken in het terugbetalen dan mannen,
verhoogt die spanning nog eens. Bijna alle ontvangers van 'microkrediet'
zijn inmiddels vrouwen, kleine ondernemers die elkaar stimuleren, hun
mannen aan het werk zetten en de toekomst van hun kinderen serieus
nemen. 'Microkrediet' heeft zo niet alleen economische, maar ook
ingrijpende sociaal-culturele gevolgen voor de Bengali.

Het idee van Yunus, die economie studeerde in de Verenigde Staten, is de
wereld niet ontgaan. Ooit in de Verenigde Staten geïntroduceerd door
Bill Clinton ("Yunus verdient de Nobelprijs"), toen nog gouverneur van
Arkansas, wordt de Grameen methode nu toegepast in vooral de grote
steden in Amerika om de groeiende armoede te bestrijden. Maar ook elders
verspreidt de olievlek van het 'microkrediet' zich in snel tempo. En met
succes: de terugbetaalratio van de Grameen Bank is zo hoog dat zelfs de
prestigieuze Citibank overweegt het systeem over te nemen.

Heeft Mohammed Yunus inderdaad het serum tegen de armoede ontdekt en
daarmee een nieuwe groei impuls voor de economie van de nieuwe wereld?
DNW vroeg het zich af en reisde naar Bangladesh, New York en Stuttgart
om techniek én implicaties van deze commerciële vorm van
armoedebestrijding in kaart te brengen.

samenstelling:  Bregtje van der Haak
redactie : Olaf Oudheusden
productie : Odette Toeset
eindredactie : George Brugmans en Frank Wiering

DNW - rooksignalen uit de nieuwe wereld, zondag 14 maart 1999, NL 3,
circa 23.00 uur 

*******************************
De redactie van DNW bestaat uit Fleur Amesz, Jos Van den Bergh, William
de Bruijn, Hans van Dijk, Bregtje van der Haak, Marije Meerman,
Alexander Oey, Hans Otten, Olaf Oudheusden, Rob Schröder, Ineke
Schwartz, Gijs Meijer Swantee, Caroline van der Veeken en Femke Wolting.
De bureauredactie is in handen van Frithjof Kalf, productie-assistente
is Stella Bierenbroodspot. Odette Toeset is verantwoordelijk voor
productie en de eindredactie is in handen van George Brugmans en Frank
Wiering

*******************************
reacties kunt u sturen naar: dnw@vpro.nl

aan- of afmeldingen voor deze elektronische nieuwsbrief:
dnw-nieuws@vpro.nl (met respectievelijk SUBSCRIBE/UNSUBSCRIBE in de
onderwerp/subject regel)

Meer informatie over de uitzendingen van DNW kunt u natuurlijk altijd
vinden op onze website: http://www.vpro.nl/dnw

*******************************
--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.