[Nettime-nl] Terugblik: Dearest Tinkebell, vieze trut, ik mail je even om te zeggen dat ik je haat!

[Coralie Vogelaar <info@coralievogelaar.com>]

Terugblik: Dearest Tinkebell, vieze trut, ik mail je even om te zeggen  
dat ik je haat!
donderdag 23 juli 2009

Het is warm in het Pop Up Café, en de temperatuur lijkt nog iets te  
stijgen wanneer beeldend kunstenaar Coralie Vogelaar voorbeelden  
begint te laten zien van de haatmail die jarenlang werd verzameld door  
collega-kunstenaar TINKEBELL. Ze vertelt ondertussen hoe zij zocht op  
internet naar de persoonlijke informatie van de afzenders. Onder meer  
op zoek naar een antwoord op de vraag: wie zijn toch de mensen die dit  
sturen? speurt ze maandenlang het web af.
Van veel van de haatmailers bleek tot hun beider verrassing  
schrikbarend veel informatie te vinden. Zo’n duizend haatmails met  
daarbij de ongecensureerde informatie die Coralie vond, werden  
uiteindelijk in boekvorm uitgegeven onder de naam DEAREST TINKEBELL.
De in het boek verzamelde foto's, blogs, dagboeken, facebook-post,  
zijn niet afkomstig van engerds. Nee, juist van ogenschijnlijk  
doodnormale mensen; gezellige huisvrouwen, schattige of enigszins  
opgeschoten pubers en vriendelijke dierenliefhebbers. De combinatie  
met de haatmailtjes –vooral uitblinkend in grof taalgebruik, niet in  
creativiteit- maken het project een fascinerend geheel: vaak bizar en  
treurig, bij tijd en wijlen humoristisch, maar soms ook vrij walgelijk.


Coralie vertelt dat zij en Tinkebell met dit project bewust een  
(juridische) grens over zijn gegaan: "Het publiceren van deze  
informatie mag niet, maar soms moet je als kunstenaars een grens over  
gaan om een statement te maken."
Ze willen met het boek laten zien wie de haatmailstuurders wel niet  
zijn, die (semi)-publieke figuren zoals Tinkebell (maar je hoeft niet  
lang na te denken voor meer voorbeelden) via een e-mailtje beledigen,  
bedreigen en beschimpen. Vaak anoniem, dus zonder dat zij  
verantwoording hoeven af te leggen voor wat ze schrijven. Tot het  
uitkomen van dit boek dan natuurlijk.
"Op deze manier laten we zien wie [een deel van de] haatmailers zijn  
en vergroten we het fenomeen uit op een manier die hopelijk aan het  
denken zet. Bovendien laten we zien dat heel veel mensen heel  
makkelijk traceerbaar zijn en dat mensen veel informatie op internet  
zetten zonder goed na te denken over wat de gevolgen zouden kunnen  
zijn".


Het project levert veel vragen op en door de vele kanten die aan het  
verhaal zitten ook allerlei verschillende meningen. Als snel ontstaat  
er een levendige discussie in de zaal.
Na de pauze reageert Jan-Willem van Prooijen, sociaal psycholoog en  
onderzoeker aan de Vrije Universiteit, op het project. Hij gaat onder  
meer in op de vraag of haatmailers misschien wel een apart soort  
mensen zijn die zich op bepaalde aspecten onderscheiden van anderen?
"Er is geen eenduidig antwoord te geven op die vraag. We weten wel uit  
onderzoek dat er factoren zijn die er voor zorgen dat mensen eerder  
haatreacties uiten. Een aantal van die factoren zie je terug in dit  
project: als mensen zich anoniem wanen wordt de drempel lager om  
vanuit een bepaalde woede te reageren. Dat het vooral pubers zijn  
verbaast me ook niet. Pubers denken over het algemeen meer zwart-wit  
en hebben een lagere impulscontrole. Ze schrijven sneller een heftig  
mailtje en drukken waarschijnlijk voordat ze er goed over hebben  
nagedacht, al op “send”. Bovendien is het zo dat mensen die zich sterk  
moreel verbonden voelen met iets -in dit geval dus katten- veel eerder  
geneigd zijn hun agressie en woede op een heftige manier te uiten".
De vraag of die blijft interesseren is of er een soort profiel te  
maken is van het soort mensen dat haatmails schrijft. Die vraag is  
volgens hem moeilijk te beantwoorden.
"Dat is nog nooit echt onderzocht. Wat wel blijkt is dat er bepaalde  
omstandigheden, of situationele factoren gerelateerd zijn aan dit  
soort gedrag. Er blijkt bijvoorbeeld dat sociale isolatie, maar ook  
narcisme een voorspeller is voor agressie."
Narcistische mensen -mensen die onder meer vaak een positiever beeld  
van zichzelf hebben dan hun omgeving van ze heeft- voelen zich volgens  
Jan-Willem eerder geroepen anderen aan te spreken of tot de orde te  
roepen. Ook blijkt volgens hem dat deze mensen eerder geneigd tot  
agressief gedrag. Daarnaast is het zo dat deze mensen meer informatie  
van zichzelf op internet plaatsen. Je zou kunnen zeggen dat die mensen  
een soort exhibitionistische neiging lijken te hebben. Dit past bij  
wat Coralie ontdekte en publiceerde in het boek: na even zoeken vond  
ze ontzettend veel persoonlijke informatie van de haatmailers.
Hoewel DEAREST TINKEBELL. bovenal een artistiek project is waarmee  
Coralie en Tinkebell een maatschappelijk statement maken, ziet Jan- 
Willem mede hierdoor een duidelijke wetenschappelijke relevantie:  
“Ondanks dat ze iets gedaan hebben wat niet mag, vind ik het toch wel  
een geweldig project. De collectie haatmails van het boek zou zeker  
een bron van onderzoek kunnen zijn, maar in de wetenschap gelden  
strengere regels, bijvoorbeeld ten aanzien van anonimiteit. Maar ik  
zou het erg interessant vinden een onderzoek uit te voeren naar dit  
fenomeen”.
En wat gaan we nog van Coralie horen?

“Misschien een boek over haatmails aan Geert Wilders. Dat zou ik best  
leuk vinden. Of een gesprek met een paar mensen uit het boek. Ik zou  
wel willen horen wat zij eigenlijk er van vinden.”
Wij ook.


Voor geinteresseerden wat achtergrondliteratuur (met dank aan Jan- 
Willem van Prooijen):
Baumeister, R. F. (1997). Evil: Inside human violence and cruelty. New  
York: Henry Holt. (boek)
Buffardi, L. E., & Campbell, W. K. (2008). Narcissism and social  
networking web sites. Personality and Social Psychology Bulletin, 34,  
1303-1314.
Bushman, B. J., & Baumeister, R. J. (1998). Threatened egotism,  
narcissism, self-esteem, and direct and displaced aggression: Does  
self-love or self-hate lead to violence? Journal of Personality and  
Social Psychology, 75, 219-229. (artikel te vinden via e-journals)
Frankenberger, K. D. (2000). Adolescent egocentrism: A comparison  
among adolescents and adults. Journal of Adolescence, 23, 343-354.  
(artikel te vinden via Google)
Twenge, J. M., Baumeister, R. F., Tice, D. M., & Stucke, T. S. (2001).  
If you can’t join them, beat them: Effects of social exclusion on  
aggressive behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 81,  
1058-1069. (artikel te vinden via e-journals)



______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).