[Nettime-nl] abonneer nu op de bits of freedom nieuwsbrief

["geert lovink" <geert@xs4all.nl>]

           ================================================
           ================================================

                     BITS OF FREEDOM NIEUWSBRIEF

                   2003 Nr. 3  -  3 maart 2003

           ================================================
           ================================================

        http://www.bof.nl/nieuwsbrief/nieuwsbrief_2003_3.html

===================================================================
==
Inhoud:
===================================================================
==

1. Aftapcijfers blijven geheim
2. Nederlandse NSA in oprichting
3. Nederlandse rechters verbieden buitenlandse goksites
4. Overheid start open source programma
5. Verstrekking passagiersgegevens aan VS

===================================================================
==
1. Aftapcijfers blijven geheim
===================================================================
==

In een WOB procedure van Bits of Freedom tegen het ministerie van
Justitie heeft de bestuursrechter besloten dat het ministerie geen
cijfers hoeft te geven over het aftappen in Nederland.

Bits of Freedom heeft in 2000 via een WOB procedure bij Justitie
verzocht om cijfers van het justitieel aftappen van telefoons, GSMs en
internet in de jaren negentig. Cijfers waren al bekend over 1993 en
1994. Uitgelekte cijfers over 1998 duiden op een explosieve toename in
de tweede helft van de jaren negentig. Om meer zicht te krijgen op de
toename van het aftappen en de redenen daarvoor, besloot Bits of
Freedom alle cijfers op te vragen.

Het ministerie heeft volgehouden dat zij niet weet hoeveel telefoons
de politie afluistert. Bits of Freedom zet grote vraagtekens bij dit
argument omdat Justitie de telefoonbedrijven een vergoeding moet
betalen voor de taps. Het is zeer onwaarschijnlijk dat deze facturen
niet als aparte kostenpost worden geadministreerd. Maar volgens
Justitie bestaat de administratie slechts uit losse facturen en worden
er geen totalen van bijgehouden. De rechter vond deze slordige
werkwijze aannemelijk.

Tijdens de WOB procedure heeft de regering in antwoord op Kamervragen
cijfers gepresenteerd over 1999. Daaruit bleek dat de politie 10.000
telefoons tapte, 3000 vaste telefoons en 7000 GSMs. Bits of Freedom
gaat er nu van uit dat het ministerie moet uitleggen hoe er wel
cijfers kunnen bestaan over 1999.

De hele WOB procedure wordt gekenmerkt door tegenwerking en onwil van
de kant van het ministerie. Bovendien blijft het de vraag welke
overheid burgers het meest moeten vrezen: een overheid die veel aftapt
of een overheid die geen idee heeft hoeveel zij aftapt.

Vergelijkingen uit het buitenland geven aan hoe hoog de cijfers in
Nederland zijn. Tegenover de 10.000 taps in 1999 staan cijfers uit de
VS waar de politie 1277 telefoons tapte (bron: US Courts Wiretap
Report) en Engeland waar 1933 maal getapt werd (bron: UK
Communications Commissioner).

Groen Links heeft naar aanleiding van de uitspraak de minister van
Justitie op 27 februari vragen gesteld. Daarin worden de tapcijfers
uit de WOB procedure alsnog gevraagd en "Indien dit niet mogelijk is
[..] kunt u aangeven waarom het Ministerie dergelijke kerngegevens
niet heeft bijgehouden?".

Uitspraak bestuursrechter
http://www.bof.nl/docs/tap_wob_2003.pdf

Kamervragen Vos
http://www.bof.nl/docs/kamervragen_Vos_aftappen_27022003.pdf

US Courts Wiretap Reports
http://www.uscourts.gov/wiretap.html

UK: Report of the Commissioner for 1999
http://www.archive.official-documents.co.uk/document/cm47/4778/4778.ht
m


===================================================================
==
2. Nederlandse NSA in oprichting
===================================================================
==

De Algemene- en Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (AIVD
en MIVD) zijn gezamenlijk bezig met de oprichting van een Nationale
SIGINT Organisatie (NSO). Dit blijkt uit een vacature op de website
van de AIVD:

"SIGINT Coördinator (v/m). Naar aanleiding van de gebeurtenissen op 11
september 2001 is besloten tot een substantiële uitbreiding van de
satellietinterceptiecapaciteit ten behoeve van terreurbestrijding voor
de Algemene- en Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (AIVD
en MIVD). In dit kader lever je een bijdrage aan de totstandkoming van
de NSO (Nationale SIGINT Organisatie) en zorg je voor de verankering
van het inlichtingenmiddel SIGINT (SIGnal INTelligence) binnen het
operationele proces van de AIVD. Daarnaast ben je verantwoordelijk
voor de verdere opbouw en dagelijkse aansturing van het SIGINT-team."

SIGINT staat voor Signals Intelligence, het onderscheppen en
analyseren van berichten verkeer en radio signalen. Veel landen hebben
voor het afluisteren een aparte inlichtingenorganisatie, in de VS is
dat de NSA en in Engeland GCHQ. In Nederland heeft de militaire
inlichtingendienst voor het onderscheppen van satellietcommunicatie
twee schotels in Zoutkamp. De opgevangen informatie wordt geanalyseerd
door het Strategisch Verbindingsinlichtingen Centrum (SVIC) op de
marinebasis Kattenburg in Amsterdam. Het Satelliet Grondstation in
Zoutkamp richt zich op internationale telefoongesprekken die lopen via
de commerciële Intelsat satellieten.

De aankondiging van een speciale Nederlandse SIGINT organisatie is in
bedekte termen te vinden in het Actieplan Terrorismebestrijding en
Veiligheid. In actiepunt 18 is sprake van: "uitbreiding satelliet
interceptiecapaciteit ten behoeve van terreurbestrijding. MIVD en AIVD
werken aan een plan voor de efficiënte besteding van de gereserveerde
gelden met als uitgangspunt de wens om te komen tot een gezamenlijke
interceptiedienst."

In het actieplan wordt in de periode 2002 - 2005 een extra 70 miljoen
euro gereserveerd voor de uitbreidingen. Er is verder vrijwel niets
bekend over de NSO. Over de interne organisatie en de politieke
verantwoordelijkheid heeft de minister de kamer nog niet geïnformeerd.
Ook is niets bekend over samenwerking met buitenlandse diensten.

AIVD: SIGINT Coördinator (v/m)
http://www.aivd.nl/asp/get.asp?xdl=../views/aivd/xdl/Page&VarIdt=00000
047&SitIdt=00000062&ItmIdt=00015152

Nieuwe Nederlandse organisatie voor satellietinterceptie
http://www.security.nl/artikel.php3?id=4396

Vijfde voortgangsrapportage m.b.t. het actieplan Terrorismebestrijding
en Veiligheid http://www.justitie.nl/Images/11_18441.pdf


===================================================================
==
3. Nederlandse rechters verbieden buitenlandse goksites
===================================================================
==

Gokken mag, in Nederland. Alleen niet via internet. Twee afzonderlijke
voorzieningenrechters hebben geoordeeld dat buitenlandse goksites de
toegang moeten blokkeren voor Nederlanders.

Bij de Rechtbank Utrecht maakte Holland Casino met succes een kort
geding aanhangig tegen twee gokbedrijven op de Nederlandse Antillen.
Een maand eerder dwong de Rechtbank Arnhem de grote Britse firma
Ladbrokes al om internetbezoekers uit Nederland te weren, op verzoek
van De Lotto.

De 2 Antilliaanse bedrijven nemen volgens de Utrechtse
voorzieningenrechter 'een onaanvaardbare voorsprong op Holland Casino
door thans reeds interactieve kansspelen op het internet aan te bieden
die Holland Casino op grond van de huidige Wet op de Kansspelen en
haar vergunning (nog) niet mag aanbieden.' Deze onrechtmatigheid wordt
volgens de rechter alleen nog maar versterkt door het ontbreken van de
verplichtingen tot identiteitscontrole en afdracht aan de staat van de
volledige netto-opbrengst.

Op vergelijkbare wijze wordt Ladbrokes in het eerdere Arnhemse vonnis
verweten een onrechtmatige voorsprong te hebben genomen op De Lotto
door te opereren zonder verplichte vergunning. Had Ladbrokes die
vergunning wel gehad, dan had ze tenminste 60 procent van de netto
opbrengst aan goede doelen moeten schenken. Maar, zo reageert de
rechter op het kennelijke verweer van Ladbrokes, het gaat in deze zaak
helemaal niet om geld. Aan de Wet op de Kansspelen liggen
gerechtvaardigde nationale belangen ten grondslag, zoals
consumentenbescherming, het tegengaan van gokverslaving en het
tegengaan van criminaliteit.

Over het toestaan van kansspelen op internet wordt al sinds 2000 in de
Tweede Kamer gedebatteerd. In een brief van 2 november 2001 (Kamerstuk
24 036) geeft de staatssecretaris van Justitie (Kalsbeek) aan dat er
een wijziging van de Wet op de Kansspelen in voorbereiding is om
gokken via internet mogelijk te maken "voor een beperkt aantal
vergunninghouders voor een beperkte periode". De toendertijd
gesignaleerde noodzaak tot voortvarend handelen blijkt een jaar later
geheel verdampt. In zijn beantwoording van kamervragen over de
begroting van Justitie (28 600 VI, nr 5) geeft de minister aan "zich
nog te beraden op de vraag of, en zo ja, onder welke voorwaarden een
dergelijke proef zou kunnen plaatsvinden".

Ladbrokes heeft aangekondigd in hoger beroep te gaan, desnoods door te
zullen procederen tot aan het Europees Hof voor de Rechten van de
Mens.

Vonnis Rechtbank Arnhem 27 januari 2003
http://www.rechtspraak.nl/uitspraak/frameset.asp?ui_id=43375

Vonnis Rechtbank Utrecht 27 februari 2003
http://www.rechtspraak.nl/uitspraak/frameset.asp?ui_id=44590

Webwereld: Wedkantoor in beroep tegen web-ban
http://www.webwereld.nl/nieuws/14239.phtml


===================================================================
==
4. Overheid start open source programma
===================================================================
==

De ministeries van Binnenlandse Zaken en Economische Zaken willen het
gebruik van open standaarden en open source binnen de overheid
stimuleren. De ministeries willen de afhankelijkheid van
softwareleveranciers verminderen en monopolieposities op de
softwaremarkt tegengaan.

In het 'Programma open standaarden en open source' worden de voordelen
op een rijtje gezet. "Door open standaarden te gebruiken kan worden
voorkomen dat alleen software van een specifieke leverancier kan
worden/wordt gebruikt", aldus het programmarapport. "Open source
software draagt bij aan de betrouwbaarheid en veiligheid van systemen:
het stelt de gebruiker in staat om de exacte werking te verifiëren,
zodat deze in zeer kritische omgevingen kan worden ingezet."

De ambities van het programma zijn niet erg groot. Voor een periode
van drie jaar is 3 miljoen euro uitgetrokken en de doelstelling blijft
beperkt tot advisering. "Het programma heeft de taak om het gebruik
van open standaarden binnen de overheid te stimuleren. Hiertoe heeft
zij vooral een informerende en adviserende rol. Het programma richt
zich op het uitwisselen van kennis en ervaring op het gebied van open
standaarden binnen de overheid."

Vorig jaar publiceerde GroenLinks de nota 'Software open u!' waarin de
overheid werd opgeroepen vanaf 2006 uitsluitend nog software aan te
schaffen die voldoet aan open standaarden. Deze nota werd door een
kamermeerderheid ondersteund. Het 'Programma open standaarden en open
source' voorziet echter slechts tot en met 2005 in een informatieve en
adviserende rol. GroenLinks noemt het programma van de ministeries
daarom "ambitieloos en te vrijblijvend" (Automatisering Gids
28-02-2003).

Software open u!
http://www.groenlinks.nl/partij/2dekamer/publikaties/SoftwareOpenU!.ht
m

Programma open standaarden en open source
http://www.minbzk.nl/contents/pages/00018123/Opensourcebrief21-02.pdf


===================================================================
==
5. Verstrekking passagiersgegevens aan VS
===================================================================
==

Het College bescherming persoonsgegevens heeft de
vlieguigmaatschappijen laten weten dat zij hun klanten op vluchten
van, naar en door de VS moeten informeren over de overdracht van
passagiersgegevens aan de VS. Vanaf 5 maart moeten de
vliegtuigmaatschappijen gegevens van hun passagiers op die vluchten
aan de Amerikaanse Douane doorgeven.

"Naast naam- en adresgegevens betreft het o.a. gegevens over
reisroute, betaalwijze, credit card nummer, eventuele medische
informatie en gegevens over deelname aan frequent flyer programma's.
Tevens willen de autoriteiten toegang tot de reserveringssystemen op
Europees grondgebied. Deze gegevens worden opgeslagen in een centrale
database in de VS.", aldus de brief van het CBP.

Verstrekking passagiersgegevens door luchtvaartmaatschappijen aan VS
http://www.cbpweb.nl/documenten/med_20030227_luchtvaartmaatschappij.ht
m

Gezamelijke VS/EU verklaring over de overdracht van passagiersgegevens
(Engels) http://europa.eu.int/comm/external_relations/us/intro/pnr.htm


===================================================================
==
Over Bits of Freedom
===================================================================
==

Bits of Freedom komt op voor digitale burgerrechten.
Bits of Freedom is gevestigd in Amsterdam en is lid van de Global
Internet Liberty Campaign en European Digital Rights. Bits of Freedom
bestaat uit Maurice Wessling en Sjoera Nas. Wij hopen op uw steun,
commentaar en kritiek. http://www.bof.nl/

info@bof.nl
tel 020 - 4686451
fax 020 - 5241229
Postbus 1035
1000 BA  Amsterdam
Bits of Freedom Nieuwsbrief ISSN 15691160
http://www.bof.nl/nieuwsbrief/

===================================================================
==
Nieuwsbrief abonnement
===================================================================
==

Abonneren kan door een email te sturen naar:

To: nieuws-l-request@bof.nl
Subject: subscribe

Abonneren en afmelden kan ook via het web:
http://list.xs4all.nl/mailman/listinfo/nieuws-l

Bij problemen met het (un)subscriben kunt u contact opnemen met
info@bof.nl

===================================================================
==
European Digital Rights (EDRI)
===================================================================
==

Bits of Freedom is lid van European Digital Rights, een associatie van
privacy en burgerrechten organisaties in Europa. EDRI geeft een eigen
Engelstalige, twee-wekelijkse elektronische nieuwsbrief uit met een
overzicht van de laatste ontwikkelingen in de Europa.

Aanmelden voor een gratis abonnement op EDRI-gram kan op de website
van EDRI:

http://www.edri.org/

===================================================================
==





______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (grootveld@nrc.nl).