[Nettime-nl] nieuw boek over Amerika

[Martijn de Waal <mw@dds.nl>]

Beste Nettimers,

Ik wilde jullie graag wijzen op mijn onlangs verschenen boek Amerika: Toets 
1 voor het Paradijs.
http://www.martijndewaal.com

Het boek is een verslag van de perdiode (1999-2000) waarin ik als 
journalist aan de Amerikaanse westkust woonde en  is een poging om in een 
sociologische netkritiek het ongekende internetoptimisme uit die turbulente 
tijd te plaatsen binnen de Amerikaanse traditie van materialisme vs 
idealisme. Ik woonde in die tijd in de buurt South of Market waar deze 
clash mijn straat letterlijk in tweeen verdeelde. Aan de ene kant van de 
straat woonden kunstenaars uit de Wired-scene die het aanstaande 
cyber-utopia vast aankondigden. Letterlijk daartegen over vestigden 
dotcomondernemers zich in gloednieuwe kantoren, terwijl ze spraken over de 
'grootste legale creatie van rijkdom uit de geschiedenis van de mensheid' . 
(Zie het fragment hieronder).

In het boek probeer ik ook het bijna evangelische dotcomoptimisme binnen de 
context van de mythe van de Amerikaanse droom te plaatsen. In een aantal 
reportages praat ik met nieuwslezers die de kijkers dagelijks tracteren op 
talloze succesverhalen, stadsplanners die de ideale gated community 
proberen te ontwerpen en leraren en leraressen die scholieren al op hele 
jonge leeftijd bij brengen dat zij allemaal bijzondere individuen zijn. 
Verder ga ik in het boek ook op bezoek bij het woestijnfestival Burning 
Man. Na 11 september ben ik nog een keer teruggereisd om te onderzoeken of 
de aanslagen van 11 september en de dotcomcrash het Amerikaanse optimisme 
wezenlijk hebben aangetast.

------

Meer informatie over het boek is te vinden op mijn website:
http://www.martijndewaal.com

-----

De Pers over Toets 1 voor het paradijs:

'Verfrissend... Zijn stijl is prettig onderhoudend, hij heeft goed oog voor 
sfeer en details.' NRC Handelsblad

'Interessant reisboek... Omdat De Waal als scholier en student al eerder in 
de VS verbleef is hij in staat zijn waarnemingen in een bredere context te 
plaatsen. [...] [Hij] heeft een scherp oog voor de tegenstellingen die het 
land kenmerken.' de Volkskrant

'Toets 1 voor het paradijs is een perfecte sociologie van het gastvolk, de 
Amerikanen. Met bijna wetenschappelijke nieuwsgierigheid gemaakt.' HP/De tijd

----

Fragment Toets 1 voor het Paradijs

..... In de buurt van mijn appartement ligt de Brain Wash, een wasserette 
die tegelijkertijd een café is. Het is er zo hip, dat sommige klanten met 
de vuile was in de kofferbak van hun auto de halve stad doorrijden om hier 
hun was te kunnen doen. Het meisje achter de bar heeft vrijwel elke week 
een andere kleur haar. Beginnende dichters en muzikanten uit de buurt 
kunnen er iedere week optreden op de open podium avond. Op andere avonden 
wordt er de laatste elektronische dansmuziek gedraaid. Als de cd-speler 
stilvalt, waaien vanuit de keuken flarden Mexicaanse volksmuziek van de 
Spaanstalige afwasbrigade door het café.
Voor de lunch komen veel internetondernemers uit de buurt er een hamburger 
eten. De rest van de dag komen voornamelijk de oorspronkelijke bewoners van 
South of Market: kunstenaars, muzikanten en een enkele zwerver. ‘Tot enkele 
jaren geleden was deze buurt een no go area,’ vertelt het meisje. Deze week 
heeft ze een felblauw kapsel. ‘Maar de laatste twee à drie jaar is het 
opeens de hipste buurt van de stad. Kunstenaars hebben de lage huren van de 
half vervallen pakhuizen ontdekt.’ Ze begonnen er ateliers, oefenruimtes 
voor bands en kleine theatertjes en clubs. South of Market kreeg een enorme 
impuls toen het San Francisco Museum of Modern Art deze buurt koos als haar 
nieuwe locatie. Ook Wired vestigde zich hier, het trendy maandblad dat 
begin jaren negentig als eerste de internetrevolutie aankondigde.
‘Vorig jaar kwamen hier plotseling tientallen internetbedrijfjes,’ zegt het 
meisje van de Brain Wash. De oude bewoners zijn niet allemaal even gelukkig 
met de nieuwe lofts, trendy restaurants en dotcomkantoren in hun wijk. 
Naast de kassa staat een vierkant doosje waaruit een aantal spelden steekt. 
‘Dat is een voodoo-loft’ Van karton heeft ze een miniatuurloft in elkaar 
gezet. ‘Dot-com yuppies go home!’ staat er met pen opgeschreven. Ze trekt 
er een speld uit en steekt die er aan de zijkant weer in. ‘De 
internetyuppies komen hier ons leven verpesten,’ zegt het meisje. ‘Ze jagen 
de prijzen omhoog.’
De eigenaar van het café denkt er genuanceerder over. Op de kassa hangt een 
briefje waarop staat dat internetbedrijven die de lunch niet met geld maar 
met aandelen willen betalen, contact met hem kunnen opnemen.
Zo tekent zich bij mij in de straat een conflict af dat zo oud is als de 
Verenigde Staten zelf, een aanvaring tussen twee verschillende versies van 
de Amerikaanse Droom. Aan de ene kant van de straat wonen de materialisten 
in hun luxe lofts. Het zijn orthodoxe gelovigen in de 
van-krantenjongen-tot-miljonairdoctrine. Voor wie wil, liggen in dit land 
de kansen voor het oprapen. Doe je best, werk hard en word rijk, dat is hun 
motto. Hun voorgangers ontvluchtten honderd jaar geleden het door 
hongersnood en armoede geteisterde Europa om hier een beter leven op te 
bouwen. 'In Amerika is het leven van goud, in Amerika zijn er bergen met 
geld,’ zongen zij toen ze vanaf het overbevolkte derdeklas dek van de 
Holland-Amerikalijn een eerste glimp opvingen van het Vrijheidsbeeld. Hun 
rolmodel: oud-president en Vader des Vaderlands Benjamin Franklin. Eerlijk, 
nuchter, recht door zee, verstandig en ambitieus - dat waren in zijn ogen 
de ideale eigenschappen van de Amerikaan. Maar val de materialisten niet 
lastig met filosofische discussies of met hoge kunst. Van Franklin zijn de 
woorden: ‘Ik sta mijzelf weleens toe om me te vermaken met poëzie. Maar 
enkel om mijn woordenschat en taalgevoel te verbeteren, maar meer ook niet.’
Aan de andere kant van de straat  wonen de idealisten, de bohémiens, in hun 
vervallen pakhuizen. Het zijn de leden van de tegencultuur die net zo bij 
de Verenigde Staten hoort als het dunne plakje augurk en de geheime roze 
saus op de Big Mac. Dit land is gesticht door mensen die in opstand kwamen 
tegen het gezag, claimen de idealisten. Die de onderdrukking door de 
Engelsen niet meer pikten en de revolutie afkondigden. Van de 
materialistische en commerciële Amerikaanse main stream moeten de 
idealisten niets hebben. Liever spiegelen ze zich aan Franse intellectuelen 
als Flaubert of Sartre. Hun voorgangers ontvluchtten de religieuze 
onderdrukking en de intolerantie in Europa om hier een nieuwe samenleving 
te stichten. Hun rolmodellen: Henry Thoreau. Jack Kerouac. Greatful 
Deadzanger Timothy Leary. In de jaren vijftig waren er de Beat Poets. In de 
jaren zestig de bloemenmeisjes en de hippies. In de jaren tachtig de 
hoofdpersonen uit de musical Rent, die zich verzetten tegen de opmars van 
Wall-Streetbankiers in hun artiestenbuurt. Elk Amerikaans tijdperk heeft 
zijn eigen tegencultuur. .....

vriendelijke groet

Martijn de Waal

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).