[Nettime-nl] DNW nieuwsbrief, nr. 12: vooruitblik

[Stan van Engelen <staeng@vpro.nl>]

== Dit is de onregelmatig verzonden elektronische nieuwsbrief ==
== van de redactie van het VPRO televisieprogramma DNW. ==

=========
deze week:
- hoe nu verder met de oorlog?
- DNW terug in januari met een drieluik
=========

Ferme taal van de VVD-ers Frans Weisglas en Geert Wilders, beide 
lid van de Tweede Kamer: "Pak ook Iran, Saoedi-Arabië en Syrië aan" 
koppen de twee strijdlustige liberalen op de opiniepagina van het 
NRC van 19 november j.l. Amerikaanse bommen hebben de Afghaanse 
Taliban tot de terugtocht gedreven, maar nu we toch bezig zijn, 
weten de twee geostrategen nog wel een paar landen die ook niet 
deugen omdat het terrorisme er ondersteund wordt. 
Onmiddellijk aanpakken daarom. Hoe? Met het vereiste "politieke 
lef" natuurlijk en net zo behandelen als Irak dat "terecht nog 
steeds onder internationale sancties valt."

Zou het helpen? Ik vraag het me af. 
In Afghanistan heeft de Taliban zelf weliswaar grote delen van het 
land uit handen gegeven, maar iedereen weet inmiddels wel dat het 
ontstane machtsvacuüm net zo snel weer gevuld wordt door onderling 
naijverige partijen die zelf ook zo'n fris verleden niet hebben. 
En of sancties nu een probaat middel zijn om terrorisme te 
voorkomen, dat is ook nog maar de vraag. Veel Irakezen weten niet 
beter dan dat ze hun ellende te danken hebben aan het Westen en 
voor een deel is dat ook zo. De nog steeds niet getraceerde bin 
Laden is voor deze mensen een held. Hetzelfde geldt voor vele 
anderen die zich op wat voor manier dan ook bedreigd voelen door 
het seculiere, technologische kapitalisme dat vanuit het westen 
agressief over hen heen walst, of het nu in de vorm van 
bommentapijten, Britney Spears, Harry Potter of het eeuwige 
Coca-Cola is. 

Weisglas en Wilders willen blijkbaar snel terug naar "business as 
usual". En ze zijn de enigen niet. Gelijk maar nog wat 
schurkenstaten aanpakken, het liefst bin Laden en zijn trawanten 
snel voor een tribunaal slepen en dan weer gewoon verder waar we 
gebleven waren. Zakelijk en pragmatisch benaderen zo'n conflict, 
dat is het motto. 

Wat de Weisglassen van deze wereld niet lijken te willen begrijpen 
is dat politiek lef, sancties en ander ferm gedrag misschien meer 
onderdeel van het probleem zijn dan van de oplossing. Als we zulk 
gedrag niet eerst eens tegen het licht willen houden, zullen we 
blijven oogsten wat we zo stoer zaaien: nog meer verzet.
Wat we ons daarom moeten afvragen is niet WIE we verder nog moeten 
aanpakken maar HOE we het verder moeten aanpakken. 

Gelukkig is er iemand die dat weet. Een dag na de eruptie van de 
twee VVD-ers prees Sjoerd de Jong, alweer op de opiniepagina van 
het NRC, de Amerikanen voor hun praktische en toekomstgerichte 
aanpak. Terwijl de meeste Europeanen "tobben en tandenknarsen", het 
conflict zelfs "handenwringend theologiseren", lossen de Amerikanen 
het "trefzeker en zorgvuldig" op. Natuurlijk  moeten de Amerikanen 
zo dadelijk de boel de boel niet laten, schrijft De Jong. De 
"..ontwortelde gelovigen, die zich aangesproken voelen door de 
boodschap van bin Laden...moet een andere toekomst worden geboden dan 
die van het verleden."

Je wrijft dan toch even je ogen uit. Moeten wij, of in ieder geval 
de "toekomstgerichte Amerikanen", de "ontwortelde gelovigen" in 
Centraal Azië en het Midden-Oosten een andere toekomst bieden? 
Waren ze dan niet ontworteld juist omdat wij ze al een paar keer 
een andere toekomst geboden hadden? Is het niet zo dat dat nu 
precies is wat ze niet meer willen, een toekomst waar wij mee 
aankomen? Is ons agressief vooruitgangsgeloof nu niet precies 
datgene waartegen de kern van het verzet gericht is?

Nadat hij in zijn grote 'Principia Mathematica' (1687) de mysteries 
van het heelal tot logische formules had gereduceerd schreef Sir 
Isaac Newton al net zo ongeduldig als Weisglas en De Jong nu: "In 
religieuze kwesties is het de aard van het heetgebakerde en 
bijgelovige deel van de mensheid om altijd verzot te zijn op 
mysteries en om die reden het meest gesteld te zijn op wat ze het 
minst begrijpen".
Het is niet van vandaag of gister, die behoefte onze vooruitgang 
aan de man te brengen. Of het nu de voortvarendheid was waarmee de 
westerse wetenschap de religieuze mythes één voor één aan het spit 
reeg; of het nu de droom was van 'vrijheid, gelijkheid en 
broederschap' die de Franse revolutie verspreidde, de praktische en 
commerciële stoomtreinen-vooruitgang van het Engelse Rijk, het 
'arbeiders aller landen verenigt u!' van het communisme of het 
IMF-Wereldbank-ziekenfondspakket van onze eigen tijden, iedere 
toekomst die wij exporteerden en die elders omarmd werd, al of niet 
onder dwang, ontplofte in het gezicht van De Jongs "ontwortelde 
gelovigen". Er is er niet een geweest waar ZIJ beter van werden.

===
Vooruitblik: DNW drieluik in januari
===

We schrijven november 2001. Het specifieke model van economische 
mondialisering dat de wereld in de negentiger jaren in een 
houdgreep wilde nemen, lijkt onhoudbaar. Het wordt van binnen en 
van buiten uit ontmaskerd. De economische problemen waarmee we te 
kampen hebben, geven aan dat het model grote kans maakt te 
bezwijken aan zijn eigen dynamiek, zijn eigen 'creatieve 
destructiviteit' waarmee zo gedweept werd. En '911' maakt duidelijk 
dat er ook in deze nieuwe wereld puntige rotsen zijn waarop de 
globaliseringsgolf stuk kan slaan. 

Bombarderen, vervolgens op die rotsen een zoveelste nieuwe toekomst 
droppen, en dan denken dat alles is opgelost, is daarom op zijn 
minst naïef. "It is not a matter of destroying terrorist networks 
and going back to business as usual. It is time to understand the 
specificity of our world, in all its complexity..", schrijft Manuel 
Castells.

Want één ding is heel erg duidelijk geworden: ze moeten ons niet, 
in ieder geval onze toekomst niet. Wie zijn 'ze' dan en waarom 
moeten ze ons niet? Waar gaat dit conflict nu eigenlijk echt over? 
Wie staat er eigenlijk tegenover wie? En zijn er nog andere 
oplossingen te bedenken dan die van Weisglas en De Jong? 
Dat zijn de vragen waarop ook wij geen makkelijke antwoorden 
hebben, maar die ons wel bezig houden. En dat zijn daarom de vragen 
waarmee we aan de slag gaan voor onze uitzendingen in januari. Dat 
moet een drieluik worden waaraan in ieder geval Manuel Castells, 
Benjamin Barber (de schrijver van 'Jihad vs. McWorld') en Karen 
Armstrong (zie onze rubriek Leesvoer op onze website: 
http://dnw.vpro.nl ) zullen meewerken.

Er wordt gefilmd in onder andere Bakoe, waar de Tsjetsjeense sterke 
man en spirituele leider Noukhaev een 'Closed Society Foundation' 
heeft opgericht; in Boedapest waar met heel veel geld van George 
Soros en onder auspiciën van de 'Open Society Institute' de Central 
European University (CEU) vooruitgangsmissionarissen opleidt; in 
Almaty waar de CEU rekruten zoekt en waar de Kazachstaanse alumni 
van de CEU de boodschap van de vooruitgang uitdragen; in New York, 
waar we te gast zijn bij een 'healing party' en nog eens goed naar 
'Ground Zero' kijken; en in Boston, tijdens de kerstinkopen. En wie 
weet, met ook nog wat verrassingen, waaronder, misschien, een 
topontmoeting in de Sagrada Familia in Barcelona.

Voorlopig geen DNW op televisie dus, maar we houden u op de hoogte. 
Middels een nieuwsbrief af en toe, maar ook op de website, waar we 
iedere dag uitzenden.

Met vriendelijke groet,


George Brugmans
Eindredacteur

============================
Voor meer informatie kijk op onze website: http://dnw.vpro.nl *** 
Reacties zijn altijd welkom. U kunt ze sturen naar: dnw@vpro.nl of 
plaatsen in het gastenboek op onze site *** aan- of afmeldingen 
voor deze elektronische nieuwsbrief: 
dnw-nieuwsbrief-request@vpro.nl (met respectievelijk subscribe / 
unsubscribe als subject, de rest van de mail moet leeg blijven)
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).