[Nettime-nl] DNW Nieuwsbrief, jaargang 3, nummer 15

[Stan van Engelen <staeng@vpro.nl>]

****************************
Dit is de onregelmatig verzonden elektronische nieuwsbrief
van de redactie van het VPRO televisieprogramma DNW.
****************************

China is steeds meer een land vol kapitalisten, geleid door een klein
groepje communisten. Maar zelfs die laatste, nu stokoude helden van de
revolutie beginnen de gevorderde spelregels van de economie te begrijpen.
In 1999, toen zij 50 jaar aan de macht waren, gaven zij alle Chinezen voor
het eerst een week vakantie. En in 2000, ter gelegenheid van de Dag van de
Arbeid, deden ze het nog een keer. En wat bleek? Niet werken is juist goed
voor de economie. Voor het eerst konden miljoenen Chinezen er eens rustig
op uit om te winkelen, om familie of toeristische attracties te bezoeken
en een kijkje te nemen in de pretparken die lokale ondernemers overal op
beginnen te zetten. Geld bleek te kunnen rollen en de Chinezen hadden
ontdekt dat er zoiets bestaat als vrijetijdseconomie. 

Volgens de Amerikaan Jeremy Rifkin is de vrijetijdsindustrie een van de
meest kansrijke groeimarkten van wat hij het hyperkapitalisme noemt. In
zijn boek "The Age of Access" stelt hij dat het kapitalisme zoals wij dat
kennen, waarbij natuurlijke grondstoffen worden omgezet in rijkdom, op
zijn retour is. Het nieuwe hyperkapitalisme heeft cultuur als grondstof en
zet informatie, ideen en concepten om in rijkdom. We gaan naar een
ervaringseconomie, een economie waarin we geen auto's meer kopen, maar
'mobiliteitservaringen', geen huis maar 'leefervaringen'. De consument,
betoogt Rifkin, sluit dan een contract, liefst levenslang, waarmee hij de
zekerheid van mobiliteit koopt of het genot van het altijd ergens kunnen
verblijven. Auto en huis worden geleast als onderdeel van een veel groter
pakket van middelen en diensten die er voor zorgen dat de mobiliteit of
het wonen efficient, plezierig en vooral altijd en overal geregeld is. De
consument wil geen dingen, geen ballast meer, maar ervaringen. 

Hetzelfde zal natuurlijk ook voor de vrije tijd gelden, bij uitstek een
ervaringsproduct. In toenemende mate hebben we geen vrije tijd meer, nee,
we kopen vrije tijd, verkrijgbaar in alle soorten, op maat gesneden opdat
iedere individuele consument zijn of haar ultieme vrijetijdservaring
heeft: voor een keertje of met een levenslang abonnement op zak, maar
altijd strak geregisseerd.

Vergezocht? Typisch Amerikaans? In Zeeland denken ze van niet. Daar is de
vrijetijdsindustrie inmiddels de snelst groeiende sector in de economie,
worden hele dorpen in rap tempo omgebouwd tot 'genietgebieden' en weet men
zeker dat de provincie het Florida van Nederland wordt. "U de ervaring,
wij de centen", is het motto waarmee architecten, projectontwikkelaars,
burgemeesters en gedeputeerden gezamenlijk de handen uit de mouwen steken,
vastbesloten de slag om de vrijetijdsmarkt te winnen. 

Regisseur Bregtje van der Haak en researcher Gijs Meijer Swantee verkenden
de Zeeuwse markt, van tweede huis tot tweede leven. Het resultaat is
tweeledig: de tentoonstelling "The Leisure Society" die zondag opent in de
Vleeshal in Middelburg en de uitzending "De Vrijetijdszone" diezelfde
avond te zien in DNW.

Tot zondag, in de nieuwe wereld.


George Brugmans
Eindredacteur
*****************

Op onze website wederom veel aanvullende informatie bij de uitzending en
expositie, waaronder een artikel van Hans Mommaas over de
beleveniscultuur, een interview met vrijetijdswetenschapper Wim Knulst en
informatie over de DNW dagtocht naar Zeeland: http://dnw.vpro.nl 

Met vriendelijke groet,

Stan van Engelen
Webredacteur DNW

******************
Reacties zijn altijd welkom. U kunt ze sturen naar: dnw@vpro.nl

aan- of afmeldingen voor deze elektronische nieuwsbrief:
dnw-nieuwsbrief-request@vpro.nl 
(met respectievelijk subscribe / unsubscribe als onderwerp, 
de rest van de mail moet leeg blijven)



______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).